Burrhus Frederic Skinner

20. yüzyılın en önemli psikologlarından biri kabul edilen B.F. Skinner' ın yazarlıkla başlayıp davranışçı ekolün duayeni bir ruh bilimci olarak sonlanan hayatına açılan bir pencere... Son nefesine kadar çalışmaktan vazgeçmeyen Skinner'ın bu azimli ve disiplinli karakterine etki eden çocukluğu ve akademik hayatına bir göz atalım.

Mayıs 23, 2023 - 20:44
Haziran 17, 2023 - 11:45
 0  27
Burrhus Frederic Skinner
Burrhus Frederic Skinner

     Burrhus Frederic Skinner, 20 Mart 1904’ te Pennsylvania'nın küçük bir kasabası olan Susquehanna’ da doğmuştur. Babası cumhuriyetçi bir avukat ve annesi ev hanımı olan Skinner oldukça katı bir disiplinle yetiştirildiğini şu sözlerle ifade eder: Tanrıdan, polisten ve başkalarının ne düşüneceklerinden korkmam öğretildi. Bir sonuç olarak, genellikle yapmam gerekeni büyük bir çaba göstermeksizin yaparım.”

     Skinner, 1922’de New York Hamilton Kolejine başladı ve İngiliz Edebiyatı üzerine lisans eğitimini burada tamamladı. Onlu yaşlarından beri şiir ve düz yazıya ilgisi vardı. Lisans eğitimi sırasında katıldığı seminerler ve aldığı derslerle yazar olma kararını kesinleştirdi. Mezuniyetinin ardından evine geri döndü ve kendini çatı katına kapatarak ilk profesyonel yazınsal denemelerine başladı.  Bu dönemi hayatında “Karanlık Yıl” olarak adlandıran Skinner, birkaç gazete makalesinden öteye geçemedi. Bu sırada okumalara devem ediyor, okuduğu romanlarda karakter analizleri yapıyor, bazı açıklıklar buluyor ve bu sayede psikolojiye olan merakı artıyordu. Fakat Skinner’ın dönüm noktası bu değildi. Kısa süreliğine çalışmak için girdiği kitapçıda H.G Wells tarafından Pavlov ve G.B. Shaw üzerine yazılan makale ile karşılaşması ve bu sayede davranışçılık ekolünü araştırmaya başlamasını dönüm noktası kabul etmektedir. Bunun üzerine 1928’de Harvard’da psikoloji yüksek lisansına başladı. Ardından 1931 yılında Harvard’da doktorasını tamamlayan Skinner, 1936 yılına kadar bu kurumda asistanlık yaptı. 1948 yılında Harvard’a dönene kadar, Minnesota ve Indiana Üniversiteleri’nde ders verdi. Bu derslerde kullandığı materyal 1953’te kitap haline getirilerek Bilim ve İnsan Davranışı ismiyle yayınlandı.

     Davranışçı ekolü benimseyen Skinner iki yüzden fazla makale ve yirmiden fazla kitap yayınlayarak psikolojiye önemli katkılar sunmuştur. Bu bağlamda birçok deney gerçekleştirilmiş ve başta edimsel koşullama olmak üzere birçok kavramla özdeşleşmiştir. Yaşamının son anına kadar çalışmalarına devam eden Skinner 18 Ağustos 1990’da lösemi sebebiyle hayatını kaybetmiştir.

     Skinner insan davranışının sebeplerinin tamamen dışsal etkenlere dayandığına bu sebeple insanı anlamanın ancak davranışların sebebini keşfetmekle olabileceğine dikkat çekmektedir. Özgür iradenin ve hayali içsel isteklerin bir yanılsamadan ibaret olduğunu öne sürmüştür. Davranışçı ekolun temelinin eylemlerin sebebini keşfetmek olduğunu vurgulayan Skinner bu düşüncenin özgür iradeyi çürüttüğünü belirtmiştir.

     Skinner hayvan davranışlarını inceleyerek insan davranışlarını anlamlandırmayı amaçlamıştır. Bu amaç doğrultusunda fare, köpek, güvercin gibi hayvanları dahil ettiği birçok deney üzerinde çalışmıştır. Bu deneylerde en bilindiği Skinner’ın Kutusu (Yoksunluk Deneyi) deneyidir.  Günümüzde de davranışçı öğrenmenin en önemli çalışmalarından biri kabul edilir. Psikoloji literatürüne edimsel koşullama kavramını kazandırmış ve sonrasında yapılacak çalışmalara öncülük etmiştir. Skinner bununla da sınırlı kalmamış ve 'Radikal davranışçılık' olarak bilinen ayrı bir psikoloji okulu kurmuştur.

      Yaşamı boyunca birçok çalışmaya imza atmış olan Skinner, onlarca ödüle layık görülmüş ve bir eğitmen olarak psikoloji alanında derin izler bırakmıştır. 20. yüzyılın ene önemli psikologlarından kabul edilir.

Tepki Ekle

like

dislike

love

funny

angry

sad

wow