'The Kid' Film Analizi

Rusty tatlı ama biraz inek, tuhaf küçük bir çocuk ve Russ'a çocukluğunda kendisi hakkında nefret ettiği her şeyi acı bir şekilde hatırlatıyor- okuldaki zorbaların her gün zorbalığına maruz kalan şişman, küçük, ağlayan bir bebek- Russ'ın üstesinden gelmek ve bilinçli olarak unutmak için çok çalıştığı bir görüntü. Öte yandan birisi çocuk tarafını gösterdiğinde aşırı tepki verir ve bu duruma dayanamaz. Bu tepkiler 'ebeveynliği eleştirmekten' geliyor.

O ve kız arkadaşı Amy, genellikle Russ'ın aniden değiştiği zamanlar hakkında tartışıyorlar ve Amy şunu söylüyor: "Ne zaman onun değiştiğini düşünsem (doğal çocuk tarafı ortaya çıkıyor), ben daha sevincini hissetmeden her şeyi mahvediyorsun (ebeveynlik tepkilerini eleştiriyor). Ayrıca sekreteri Bayan Janet ile konuşurken eleştirel, ebeveyn dili kullanıyor. Bunlar tipik olarak ebeveynlerini eleştiren, çocuk tarafından oluşturulan tutumlardır. Çoğunlukla olgunlaşmamış ve mantıksız derecede kızgındır. Aramayı her seferinde Bayan Janet ile sonlandırıyor. Dileklerini dile getiriyor, aklına gelen dürtüsel soruları soruyor, şüphelerini doğrulatıyor ve ardından aniden görüşmeyi sonlandırıyor.

Russell, müşterileri dışında günlük olarak pek fazla insanla etkileşime girmiyor. Herkesin ona yaklaşmasını zorlaştırıyor. Babası beklenmedik bir şekilde ofisini ziyaret ettiğinde Bayan Amy'ye, ona haber vermeden neden içeri girmesine izin verdiğini sorar. En yakın akrabaları bile sınırlarının içinde ama o bunu kabul edemiyor. Yıllardır onu görmemesine rağmen babasına duyduğu öfke çok tazedir. Russell, annesinin vefatından kendisini sorumlu tutması, çocukken kendi endişelerini görmezden gelip öfkesini ondan çıkarması, zor zamanlarda ona yardım edememesi de dahil olmak üzere birçok nedenden dolayı babasına kızgındır. Ona sevgi dolu bir ebeveynden çok eleştirel bir ebeveyn gibi davrandığını ve sevgisini, sıcaklığını ve ilgisini esirgediğini görüyoruz. Aile buluşmalarından uzak durarak, kendisine ilk yıllarını hatırlatan her şeyden kaçabileceğine inanıyor. Dahası, ilk anılarının çoğu kaybolmuştur. Bu anılardan hâlâ mevcut olan tek duygular onlara ait.

Russell, geçmişten gelen Russ'la bir hafta geçirmeyi seçtiğinde geçmişiyle yüzleşmeyi düşünüyor. Doğal olarak olaylar birbirini takip ediyor. Zamanda geriye gittiğinde gözünün seğirmeye başladığı anı tam olarak görebiliyor. Babası Russ’u öfkeyle sarsarak oğluna annesinin ağır hasta olduğunu ve kısa süre sonra vefat edeceğini söyler. Eğer Russ onu üzmeyi bırakmazsa onu çok daha çabuk kaybedeceklerini de söylediğinde küçük Russ annesi üzülmesin diye ağlamamaya çalışır. Russ tüm bunların neyle ilgili olduğunu anlamaya çalışırken gözü seğirmeye başlar. Russell şaşkınlığı fark eder ve ilk göz seğirmesinde gözyaşlarına boğulur. "Annem benim yüzümden ölecek mi?" diye sorar. Soruyu şefkatli bir sesle yanıtlar ve babasının aslında Russ'ın sorumluluğunu üstlendiği ve bu durumu kendi başına kaldıramadığı için bu şekilde tepki verdiğini açıklıyor. Belki de babasını ilk kez o zaman affeder. Bir yetişkin olarak babasının neden böyle tepki verdiğini anlamaya başlar. Geçmişine döndüğünde Russell'ın tutumu da değişir. Doğal çocuk tepkileri vermeye başlar. Russ'la eğlenir, birlikte zaman geçirirler ve geçmişteki doğal tepkileri yeniden ortaya çıkar. Aynı uyaranlara Russ'la aynı şekilde tepki vermeye başlar. Tikler ve kalıplaşmış davranışlar ortaya çıkar. Kendisi bir imaj yapıcı olmasına rağmen insanları değiştirmeye, belli kalıplara sokmaya çalışmanın anlamsız olduğunu düşünür. Bu konudaki ilk eleştiriyi de Russ yapar. Russel’a insanlara yalan söylemeyi tavsiye ettiğinizi hatırlatıyor.

Adler teorisinde sosyal ilginin, yaşam tarzının, aşağılık duygusunun- üstünlük çabasının, üstünlük kompleksinin, yaşam görevlerinin, aile etkisinin ve ilk anıların hayatımızda büyük önemi olduğunu belirtmektedir. Sosyal ilgi açısından ana karakter olan Russ'a bakıldığında etrafındaki insanlarla ilişkileri oldukça zayıftır. Çevresinde yakın arkadaşı yoktur ve insanlara oldukça mesafelidir. Mesela babası ona yakın olmaya çalıştığında babasına yaklaşamıyor ve ona sadece maddi yardımda bulunuyor. Bunun yanı sıra en sık iletişim kurduğu kişiler ise sekreteri Janet ve asistanı Amy'dir. Onlarla da iş odaklı bir iletişimi vardır sadece. Üstelik Russ, başkalarının başlatmak istediği iletişime de tepki veriyor. Nitekim uçak yolculuğu sırasında yanında oturan kadın Deirdre ile olan iletişiminde de bu tepkiyi görmek mümkün. Deidre onunla iletişim kurmaya çalıştığında Russ "Bundan ne kazanacağım?" Bunlara göre Russ'ın ilişki kurma konusunda hiçbir fikrinin olmadığı, ilişkilerin sadece maddi yönünü gördüğü ve bunun ötesinde bir şey olmadığı sonucunu çıkarabiliriz. Ama geçmişiyle yüzleştikten sonra sosyal ilgilerini zayıflatan durumların farkına varmaya başlar. Filmin son bölümlerinde insanlarla, Rusty, Amy, Janet, Deidre ve babasıyla olan ilişkiler güçleniyor.

Yaşam tarzı beş ila sekiz yaş arasında şekilleniyor. Çocuğun ilk deneyimleri, aileyle ilişkisi, doğum sırası ve diğer faktörler yaşam tarzını etkiler. Adler, hükmeden, eğilen, kaçınan ve sosyal açıdan faydalı olmak üzere dört farklı tür belirtmektedir. Bunlara göre filmde yönetici ve toplumsal açıdan yararlı olan iki tanesini görebiliyoruz. Filmin ana karakteri olan Russ yönetici tipte, Amy ve Deidre ise sosyal açıdan yararlı tiptedir. Adler'in karakter tipolojisi olarak belirttiği yaşam tarzı tutumları incelendiğinde Russ'ın ilk olarak "baskın tip"e dahil olduğu söylenebilir. Filmin ilk sahnesinde kasada hesabı öderken müşteriyi karşısında beklemeye dayanamayan Russ, müşterinin ücretini öder ve ona karşı kaba, baskıcı bir tavır sergiler. Müşteri bunu nazik bir jest olarak algılar ve kendisine teşekkür eder. Russ daha sonra "Bunu senin için yapmadım, bir dahaki sefere çantanı kontrol et" dedi. Yaptığı açıklamayla kaba ve otoriter tavrını bir kez daha ortaya koyuyor. Russ, filmin çoğunda hala "yönetici tip" olmasına rağmen, filmin sonuna doğru daha çok "sosyal açıdan yararlı bir tip" haline geliyor. Russ, Deirdre'den ayrıldığı sahneyle yüzleşmek için Rusty ile yaptığı sohbette çocukluğuna dair kötü anılarla yüzleşir. Bunu, sekreteri Janet ile yaptığı sonraki telefon görüşmesinde, ona havalanarak sürpriz yaptığında da yapıyor. Ona bileti aldığı ve babasının evi taşımasına yardım edeceğini söylediği sahneler. Ayrıca Russ'ın cümlelerinde, ses tonunun ve vücut dilinin yumuşaması, emir cümleleri yerine nazik bir şekilde sormaya başlaması, öfkeli bir ton yerine daha sakin bir ses tonuyla yaşam tarzının değiştiğini görebiliyoruz.

Aşağılık ve üstünlük birbiriyle örtüşen kavramlardır. Çocukluğunda okulda zorbalığa ve dayağa maruz kalan Russ, kendisine, kendini savunmayı öğretmek için boksörden yardım ister. Russty'nin arkadaşları tarafından dövülmesi, kendisini yaşıtlarına göre yetersiz hissetmesine neden olur. Bu durumun kendisini aşağılık hissetmesine neden olduğu, boksu öğrenerek (savunma sporu olması nedeniyle) bu durumu sağlıklı bir şekilde aşmaya çalıştığı ve "üstünlük için çabaladığı" söylenebilir. Öte yandan Russ, üstün olabileceği bir işi seçiyor ve imaj danışmanlığı yapmak onun geçmişini unutmasına katkı sağlıyor. Çocuğunu Amy'nin yanına götürdüğünde ve onun çocuk versiyonu televizyon izlediğinde, karnını kaşıdığında ve burnunu karıştırdığında Russ bundan utanç duymuştu. Bu sahneler hem aşağılık duygusunu hem de üstünlük çabasını doğrudan gösteriyor. Russ, aşağılık duygusunun üstesinden gelmek için üstünlük kompleksi geliştirir. Russ'ın alaycı bir iletişim tarzına sahip olduğunu ve insanları kolaylıkla eleştirebildiğini gözlemleyebiliriz.

Filmde aile etkileri de rol oynuyor ve Russ ile babası arasındaki ilişkiye dair bizi bilgilendiren kısımlar var. Russ 9 yaşındayken annesi vefat ettiğinden kendisi ve annesiyle ilgili çok fazla sahne yok. Çocukluğunda ve yetişkin hayatında babasının etkisi vardır. Russ'ın babası otoriter ve cezalandırıcı olduğundan Russ ona karşı öfke geliştirir. Öte yandan babasını örnek alır ve benzer iletişim tarzını benimser. Ross'un insanlara emir verdiği ve bağırdığı sahneler de görülür.

Filmde hayat görevleri ilk etapta Russ'ın bir işinin olması ve bu işte gerçekten başarılı olması gibi bir şey görülebilir. Ancak Russ yine de çocukluk hayali olan pilot olamadığı için kendini başarılı hissetmiyor. Russ, hayattaki görevini yerine getirse de çocukluk hayalini tam olarak gerçekleştirememekte ve bu konuda kendini başarısız hissetmektedir.

Erken dönem anılarına gelince, filmde Russ'ın çocukluğuna dair anılarını unuttuğu görülüyor. Hatırlamak için Rusty'den yardım ister. İlk hatırladığı şey 12 kez ilerledikleri ve çatılarından koptuklarıydı. Bu anılar onu çok etkilemiş ve travmatize etmiştir. Çocuk versiyonunu konuşup yaşadıklarını hatırladıktan sonra Russ'ın kendisini etkileyen durumları bastırdığı ve unuttuğu görülüyor.

Eğer bu filmi izlemeye karar verirseniz siz de kendinizden parçalar bularak kendiniz hakkında bazı yorumlarda bulunabilirsiniz. Sonuçta hepimiz farkında olmadığımız ya da unuttuğumuz şeylerin izlerini hala yanımızda bir bagaj gibi taşımaya devam ediyoruz.

Kaynakça

Derin, S., & Yıldız, E. Ç. (2018). An Adlerian analysis of “The Kid” movie. Eğitim Ve Bilim, 43(193). https://doi.org/10.15390/eb.2018.6803